BASKI ÖNCESİ MATBAA TERİMLERİ

Etek Makas Revolta Nedir ? : İkinci çeşit çevirme şeklidir. Kâğıdın 1.yüzü basıldıktan sonra makas tarafı eteğe, etek tarafı makasa getirilerek yapılan baskı türüdür. Ön ve arka baskıda poza aynıdır. Etek-makas revolta kıvrılarak öne doğru çevirmek suretiyle yapılır.

Forma Klavuzu: Mücellithanede ciltleme işini kolaylaştırmak için her tabakanın (formanın) birinci sayfasına monte edilir.

Forma sayı klavuzu: Formanın sırt tarafına merdiven şeklinde monte edilir. Ciltleme esnasında kitabın bütün formalarının yerinde veya çift olup olmadığı kontrol edilir.

Kâğıt makas payı: Ofset baskı makinesinin kâğıdı tutma payıdır. Tabladan gelen kâğıdı salıngaç makasları, baskı silindiri üzerindeki makasa verir. Baskı silindiri ile kauçuk silindiri arasından preslenerek geçen kâğıda baskı yapılmış olur. Bırakılan bu paya baskı yapılmaz. Silme işlerde bu pay mutlaka bırakılmalıdır.

Kalıp Makas Payı: Kalıp plakasının kalıp kazanına bağlanması için ayrılan paydır. Baskı yapmayan kısımdır.

Kros (Rehber) :Baskıda renklerin yerine oturmasını sağlayan kılavuz işaretlerdir. Montajın en az her iki yanına konur. Genellikle kâğıt ortası yerleştirilir. Kalıp çekimi, baskı ve kırım bu kroslara göre yapılır.

Milimetrik kâğıt: Üzerinde milimetrik kareler basılı olan kâğıt.

Montaj Şablonu: Baskıda görünmesini istemediğimiz alanların örtücü kırmızı bant ve örtücü kırmızı kâğıt veya örtücü siyah kâğıt ile kapatılması yoluyla elde edilen ve her renk için hazırlanan şablondur.

Montaj: Işığı geçiren bir zemin folye (Astrolan) üzerine, baskısı yapılacak filmleri traseye göre yapıştırma işidir. Resim ve yazı filmlerini, her baskı rengi için ayrı ayrı olmak üzere toplayıp belli bir plana göre boyutlarını değiştirmeyen tam saydam folye üzerine, ayarlı olarak yapıştırılma işlemine montaj denir.

Montajda sayfa dağılışı: Bir broşürün, bir kataloğun, bir mecmuanın veya bir kitabın montajında sayfaların tek tek basılıp kırıldıktan sonra sayfa numaralarının doğru olarak serpilmesine denir.

Negatif montaj: Negatif filmlerle yapılan montaj türüdür. Negatif montaj pozitif montaja göre daha zordur. Negatif montajda eski teknolojiye göre pozitif film elde etmek için önce negatif film almak gerektiği için film sarfiyatı daha azdı. Bu yüzden pozitif veya negatif montaja karar vermeden önce bu çalışmaların ekonomik yönü tartışılırdı. Günümüzde bazı gazeteler hala eski teknolojiyi kullandıklarından film sarfiyatını azaltmak için negatif montaj sistemini seçmişlerdir.

Ozalit: Montajda yapılan hataları görmek için baskıya geçmeden önce yapılan prova.Ozalit Kâğıdı: Ozalit çekiminde kullanılan bir tür kâğıt…

Pozitif montaj: Pozitif filmlerle yapılan montajlardır. Ofsette montajlar, gazete montajı hariç hemen hemen daima pozitif olarak yapılır. İşine göre negatif de yapılabilir. Burada kullanılan filmlere mat yüzeylerinden bakıldığından yazı ve resimler ters olmak zorundadır. Pozitif montajda renklerin hassas olarak üst üste oturması, negatif montaja göre daha kolaydır. Buna bağlı olarak montajın kontrolü de kolay olur. Bir adet renkli negatif montaj yapılıncaya kadar üç adet renkli pozitif montaj yapılabilir.

Revolta: Baskısı yapılan kâğıdın arka yüzüne aynı kalıpla baskı yapılarak iki aynı forma elde edilen baskı şeklidir. İki çeşit revolta vardır. Bunlar; Yanı üzerine çevirmeli revolta ve Etek-Makas revoltadır.

Yanı Üzerine Çevirmeli Revolta: Çok sık kullanılan bir çevirme şeklidir. Küçük ebatlı basacağımız işin ön ve arka sayfaları kâğıdın bir yüzündedir. Yani kalıpta ön ve arka sayfalar bir aradadır. Kâğıdın her iki tarafı da basılacağından, bir tabaka ortadan kesilerek iki aynı forma elde etmiş oluruz. Kâğıdın 1. yüzü basıldıktan sonra yanı üzerine çevrilerek aynı kalıpla 2. yüzüne baskı yapılır. 1. ve 2. yüz baskılarda makas aynıdır, değişmemiştir.

Trase (Baskı taksimat kartonu-Montaj planı): Basılacak işin filmlerinin montajı için gerekli olan çizimlerin yapıldığı karton veya kâğıt. Milimetrik kâğıda çizilir.

Traş Payı (Kesim Çizgisi) : Trase çizildikten sonra ara kesim ve kırıldıktan sonraki kesim yerlerini belirtmek için kullanılan yardımcı işarettir.

Lup Nedir ? : Montajda renklerin ve krosların üst üste oturup oturmadığını kontrol etmek için kullanılan bir tür büyüteç.